Historia
Pomimo, że najstarsze zabytki archeologiczne odnalezione na terenie Janowa Podlaskiego pochodzą z mezolitu ( IX-VIII tysiąclecie przed Chrystusem), to tak naprawdę jego historia zaczyna się dnia 13 maja 1428 roku, w momencie, kiedy wieś Porchowo została nadana przez Witolda, wielkiego księcia litewskiego katedrze w Łucku, bezpośrednio po przeniesieniu stolicy biskupstwa z Włodzimierza do Łucka. 15 sierpnia 1428 roku Witold wydał akt fundacyjny kościoła pw. św. Trójcy we wsi Porchowo, który został najprawdopodobniej wzniesiony w miejscu obecnego murowanego pod tym samym wezwaniem.
W 1450 roku po najeździe i zniszczeniu Łucka przez Tatarów, biskup Jan Łosowicz przeniósł się na stałe do wsi Porchowo.
W 1465 roku w Chociaczowie został wydany przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim i miasto przyjęło nazwę Janów. Mieszkańcy zostali wtedy zwolnieni na okres 20 lat z płacenia opłat, otrzymali prawo do sprzedaży i wymiany sklepów, domów, ogrodów i pozwolenie na budowę wszelkiego rodzaju budynków drewnianych w granicach miasta oraz połów ryb z Bugu
i warzenie piwa. Do obowiązków należała naprawa uszkodzonych grobli. Przywilej lokacyjny znany jest jedynie z kopii pochodzącej z 1821 roku.
W źródłach historycznych znajduje się informacja o odrestaurowaniu zamku janowskiego przez biskupa Bernarda Maciejowskiego ( 1588-1600).
W czasie najazdu szwedzkiego zamek wielokrotnie był najeżdżany i zdobywany. 9 marca 1656 roku został zdobyty przez wojska zdrajcy Bogusława Radziwiłła, a w styczniu 1660 zdobyty i najprawdopodobniej spalony przez rosyjskie wojska Chowańskiego. Historia do dziś istniejących budynków zamku biskupiego w Janowie Podlaskim rozpoczyna się w XVIII wieku, kiedy to w latach 1770 – 1780 biskup Paweł Turski w miejscu byłej rezydencji wybudował barokowy pałac. Założenie składało się wówczas z części rezydencjalnej (zamek), umocnień ziemnych z fosą, ogrodu włoskiego, ogrodu warzywnego, gospodarstwa, stawów i lasu.
Nie odbudowano, spalonego przez Szwedów korpusu głównego i od tej pory zamek składał się z dwóch równoległych oficyn z dziedzińcem w środku.
W wieku XIX i XX do II wojny światowej zamek należał do Kościoła, a przez pewien czas również do Rządowego Stada Koni w Janowie. W czasie wojny teren zamku został poważnie zdewastowany. Po wojnie zamek został przejęty przez państwo i przekazany Stadninie Janowskiej. Przez krótki okres czasu w jednej z oficyn funkcjonowała jednostka straży granicznej, a na dziedzińcu stał wysoki maszt antenowy. Od lat 90-tych zamek stał opuszczony i popadał w ruinę.
Rewitalizacja
W skład założenia Zamku w Janowie o powierzchni 40 ha wejdą: budynek Zamku z dobudowanym korpusem głównym łączącym oficyny, odbudowany budynek starej Stajni Cugowej, w którym mieścić się będzie klub SPA, zrekonstruowane historyczne stawy i zalew zlokalizowany po zachodniej stronie kompleksu oraz podzamcze mieszkalne i parking łącznie na 180 samochodów osobowych i 4 autokary. Budynki zamku, stajni oraz podzamcze łączyć będzie podziemny korytarz, wychodzący z centrum konferencyjnego pod dziedzińcem.
Cały kompleks ma zostać zaadaptowany na czterogwiazdkowe Centrum Hotelowo - Konferencyjne, w skład którego oprócz bazy noclegowej oraz zaplecza konferencyjnego wejdzie SPA, w którym zostanie zlokalizowany kryty basen rekreacyjny, centrum rehabilitacyjne oraz podzamcze mieszkalne na które składać się będzie zespół 40 domów w zabudowie szeregowej o wysokim standardzie. W oficynach zamku powstanie łącznie 70 pokoi hotelowych, w tym 10 apartamentów historycznych, zaś pod dziedzińcem mieścić się będzie podziemna sala konferencyjna o powierzchni ponad 800 m2 z możliwością dowolnego podziału na maksymalnie 12 mniejszych sal oraz równie duże foyer.
Zamek
Budynek zamku w całości przejdzie kompleksową konserwację, rekonstrukcję i adaptację dla potrzeb funkcji hotelowo – konferencyjnej zarówno w części naziemnej, jak i podziemnej. Planowana jest dobudowa głównego korpusu, który nie zachował się do obecnych czasów, ale którego niegdysiejsze istnienie potwierdziły archeologiczne badania wykopaliskowe. Projekt bryły
i detalu głównego korpusu zamku nawiązuje do form architektonicznych zachowanych skrzydeł. Wykończenie dobudowanych elementów, zaprojektowano ze współczesnych płyt granitowych, tak by pozwolić na subtelne odróżnienie części oryginalnych od dobudowanych. We wnętrzach w skrzydle wschodnim zachowały się duże fragmenty zdobień w postaci sztukaterii i gzymsów, które mogą stanowić podstawę do rekonstrukcji.
Stara stajnia cugowa - rekonstrukcja
Ze względu na bardzo zły, nie nadający się do renowacji, stan budynku dawnej stajni cugowej postanowiono o jego rozbiórce, a następnie odbudowie. Nastąpi rekonstrukcja budynku historycznego, w którym zostanie zlokalizowany klubu SPA z basenem. Obiekt będzie nawiązywał skalą i stylem do architektury zamku oraz do zabudowy stadniny koni w Janowie Podlaskim.
Zespół zabudowy mieszkaniowej
Na podzamczu powstanie zespół zabudowy mieszkaniowej, zlokalizowany pomiędzy odtworzonymi stawami a placem parkingowym. W jego skład wejdzie 40 domów w zabudowie szeregowej tworzących 4 zespoły położone równolegle do głównej osi widokowej na zamek (oś północ - południe pomiędzy dziedzińcem zamku a historyczną bramą wjazdową). Swoim układem i architekturą budynki mają nawiązywać do zabudowy folwarcznej.